Kunstgalerij Albricht

Schilderijen 1800-1945

description

Een nostalgische blik op een oud stukje Scheveningen. We zien hoe spectaculair de koepels van restaurant en theater Seinpost de skyline van de badplaats domineerden. Links rijzen de Oude Kerk en erachter Hotel Zeerust op boven de huizen. Op de voorgrond zijn de Scheveningse vissers bezig de houten tonnen met haring in te laden in de binnenvaartschepen met hun hoge masten, die hun vangst naar Den Haag en de rest van het land zullen brengen. Dit uiteinde van het Kanaal, dat Scheveningen met Den Haag verbond, heet dan ook niet voor niets de Haringkade. We zien de karren met paarden ervoor die de tonnen met haring, die op de kade liggen, naar het haventje hebben gebracht. Aan de andere kant van het water worden zakken of balen in of uit een schuit geladen. Misschien cacao voor de chocoladefabriek die aan die kant van het kanaal lag.

Toen Floris Arntzenius het schilderde, was dit stukje Scheveningen nog helemaal niet zo oud. Café-restaurant Seinpost met zijn koepels, getooid door het beeld van Neptunus, werd geopend in 1886. Het hoge duin, waarop het gebouwd werd, was niet lang daarvoor nog door H.W. Mesdag gebruikt om zijn Panorama te schilderen. Ook het kanaal dat Den Haag met Scheveningen verbond, was pas in 1862 gereed gekomen. Als we het Scheveningen van het Panorama Mesdag vergelijken met het dorp dat Arntzenius schilderde, wordt duidelijk hoe snel alles er veranderd was. Aan het einde van de 19de eeuw was Scheveningen in hoog tempo van pittoresk vissersdorp, geliefd door de eerste generatie schilders van de Haagse School, getransformeerd tot mondaine badplaats waar de jongere generatie kunstenaars zich juist thuis voelde.
Floris Arntzenius hoorde tot die tweede generatie schilders van de Haagse School. Hij studeerde aan de Rijksacademie in Amsterdam, samen met de eveneens uit Den Haag afkomstige George Hendrik Breitner en Isaac Israels. Deze generatie kunstenaars was, in tegenstelling tot de ouderen, vooral geïnteresseerd in het leven in de grote stad. Arntzenius vond Amsterdam echter te groot en hij keerde terug naar Den Haag waar hij het stadsleven vastlegde. Hij schilderde er de straten vol winkelend publiek en flanerende dames, karren en trams, en bespannen paarden met koetsjes. Hij werd bekend als ‘de meester van de Haagse straatjes’.

Ook Scheveningen werd voor hem een geliefd onderwerp. Hij schilderde er de badgasten aan het strand, maar ook het dorp zelf had zijn belangstelling. Tussen 1897 en 1910 maakte Arntzenius een aantal schilderijen en aquarellen op de plek van ons schilderij. De combinatie van de bedrijvigheid in het haventje, de ritmiek van de afwisselende huizen en de grote koepels van Restaurant Seinpost tegen de grijze lucht moet hem bijzonder hebben gefascineerd. Arntzenius schilderde graag bij grijs weer. Ook hier zien we weer de kenmerkende, genuanceerd geschilderde loodgrijze lucht, die de stemming van het schilderij bepaalt. Met oneindig veel subtiele kleurnuances bouwde Arntzenius vanuit die grijze grondtonen een charmant en stemmig stadsbeeld op. Kleine kleuraccenten, zoals rode luifels of in het wit geklede figuurtjes verlevendigen het schilderij.
Het verdwijnen van dit stukje Scheveningen wordt nog altijd door veel Hagenaars betreurd. Ouderen zullen de plek van het schilderij nog herkennen. Restaurant Seinpost werd in 1976 gesloopt, het haventje werd in dezelfde tijd gedempt. Op het Seinpostduin staat nu een modern appartementencomplex, het water maakte plaats voor een parkje en veel geparkeerde auto's. Ons schilderij blijkt achteraf een prachtig tijdsdocument van het vroegere Scheveningen; een dorp dat destijds een transformatie doormaakte door de opkomst van het toerisme. Het dorpsgezicht op het schilderij heeft nog geen eeuw bestaan.
 

Floris Arntzenius (Soerabaja 1884 - Den Haag 1925)

De Haringkade-Badhuiskade te Scheveningen, met Seinpost op de achtergrond

Olieverf/Doek
56 x 75 cm
Linksonder gesigneerd "Fl. Arntzenius"

Contact

Kunstgalerij Albricht

Oosterbeek

M. 026 361 18 76 www.albricht.com