21 november 2014

Aanstaande zondag opent de 28ste editie van PAN Amsterdam, de eigentijdse beurs voor kunst, antiek en design, in de RAI in Amsterdam. Kenmerkend voor dit jaar is het aantal veelbelovende jonge handelaren en het vertrouwen in de Nederlandse kunstmarkt onder de deelnemers. Dat vertrouwen wordt onder meer weerspiegeld in het aanbod op de beurs dat bestaat uit zeldzame klassiekers en onorthodoxe verrassingen.

 

Rechts bij de entree van de beurs toont Salon Sanne Nies Tribal Art (Stand 4) een 19de-eeuws bronzen hoofd van een koningin-moeder uit Nigeria - Edo volk, hof van Benin. Aan de koningin-moeder wordt toegeschreven dat ze haar bovennatuurlijke krachten kan inzetten voor haar zoon, de koning. Een object als dit is maar zeer zelden te koop en daarom erg kostbaar.

 

 

Ook buitengewoon zeldzaam is de, uit één plaat aluminium gevouwen, stoel uit de jaren ’50 van Rietveld. Tot voor kort waren er van dit type slechts vier prototypes bekend. Recent bleek echter dat er nog twee exemplaren waren in een particuliere collectie. Het Centraal Museum in Utrecht kocht er een en de andere wordt op PAN te koop aangeboden door De Andere Tijd Modern Design 1900-1950 (Stand D4).

 

 

Bij Bruil & Brandsma Works of Art (Stand 28) kan de bezoeker een fenomenale Piëta van de Meester van Rabenden bewonderen met een vraagprijs van rond de € 950.000. Het lindehouten sculptuur, uit circa 1520, met originele polychromie, stelt de graflegging van Christus voor. Christus ligt over de knie van Maria, zijn arm wordt ondersteund door Johannes en zijn voeten liggen tegen de onderbenen van Maria Magdalena. Zelfs de haren van Christus, Johannes en Maria Magdalena zijn heel precies weergegeven. De emotie is af te lezen van de gezichten, bij Johannes lopen de tranen vanuit zijn ooghoeken over zijn wangen. De anatomie en proporties van Christus zijn voor de tijd buitengewoon kloppend. Al deze elementen maken de meester van Rabenden één van de beste beeldhouwers van zijn tijd.

 

 

Markante hedendaagse kunst is op PAN Amsterdam onder meer te vinden bij Hidde van Seggelen (Stand 110). De kunstenares Siobhán Hapaska kwam tijdens de opbouw van de beurs zelf haar Inquisitor uit 1997 installeren. Een man van wax op een Wassily stoel van Marcel Breuer met in zijn hand een luidspreker waaruit, wisselend in Latijn en Engels, een monoloog klinkt waarmee hij spijt lijkt te betuigen voor het kwaad en de intolerantie van de Inquisitie. In Museum Boijmans van Beuningen loopt op dit moment een tentoonstelling van deze kunstenares.

 

 

Andere opvallende figuren zijn de groteske siliconen personages van Virgilius Moldovan bij ZERP Galerie (Stand 133). Bijvoorbeeld de meer dan levensgrote worstelende tweeling uit 2011 met een vraagprijs van € 74.000. Flatland Gallery (Stand 106) toont nieuw werk van Ruud van Empel waarmee hij een nieuw thema aan zijn oeuvre toevoegt; fotostillevens van voedsel. Bijvoorbeeld, in een editie van 5 (+ 2 AP), Still Life-Meat, een archival pigment print van 70 x 100 cm in een houten lijst.

 

 

Een van de nieuwe kunsthandelaren op de beurs dit jaar is Mark Smit Kunsthandel (Stand 57), gespecialiseerd in schilderijen uit de 19e en 20e eeuw. Hij brengt een pastel van een jonge dame in een theaterloge door Antoon van Welie (1866-1956) met een vraagprijs van € 59.000. Antoon van Welie was in zijn tijd dé portrettist van de Europese elite. Hij portretteerde drie opeenvolgende pausen in levende lijve, diva’s en dandy’s, de internationale adel, actrices en staatslieden. Deze pastel maakte hij op het hoogtepunt van zijn roem. Dames waren ook een geliefd onderwerp van de Amsterdamse Impressionist Isaac Israels (1865-1934). In Parijs schilderde hij Portret van Mademoiselle Maxa, olieverf op doek, 100 x 60 cm. Nu te koop op PAN Amsterdam bij Kunstgalerij Albricht (Stand 140).

p>Traditiegetrouw is er ook schilderkunst uit de 17e- en 18e eeuw te vinden op de beurs. Bijvoorbeeld bij Douwes Fine Art (Stand 91), Dr. A. Wieg Fine Art (Stand 40), Floris van Wanroij Fine Art (Stand 61) en Kunsthandel P. de Boer (Stand 1). De laatste biedt onder meer een schilderij van de jong overleden Abraham van Beerstraten (1643 – 1665) aan. Het olieverfschilderij op doek, 91 x 127 cm, stelt een winterlandschap voor met schaatsers voor een kasteel. In dezelfde stand is - ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de Stichting P. en N. de Boer - een van de twee stadsgezichten van Amsterdam te zien die Vincent van Gogh ooit schilderde. In een brief aan zijn broer Theo heeft hij het ontstaan van het werk beschreven.

 

 

< br />

Meer stadsgezichten van Amsterdam zijn te vinden bij Kunstzalen A. Vecht (Stand 25), in de aan dit onderwerp gewijde verkooptentoonstelling. Topstuk van deze verzameling is Gezicht op ’t Singel te Amsterdam van George Hendrik Breitner (1857-1923), olieverf op doek, 76,2 x 103 cm dat in 1957-1985 ook al in het Stedelijk Museum te zien was. Ook Kunsthandel Peter Pappot (Stand 45) brengt een schilderij van George Hendrik Breitner, Korte Prinsengracht hoek Brouwersgracht, en Hein A.M. Klaver Kunsthandel (Stand 63a) een tekening in zwart krijt, Bouwput met heistellingen bij W.G. terrein (Wilhelmina Gasthuis ) uit 1891, 43 x 57 cm. Patrick Hughes (geb. 1939), vertegenwoordigd op PAN door Axel Pairon gallery (Stand 138), geeft met Waterways letterlijk een nieuw perspectief op Amsterdam. Dit werk bestaat, typerend voor deze kunstenaar, uit een constructie van karton met daarop olieverf en een fotocollage die zorgt voor een vervreemdend optisch bedrog.

 

De verrassing bij Emiel Aardewerk was groot toen hij een zilveren theebus uit 1719 ontdekte van Johannes van der Lely. Lange tijd is het door misinterpretatie van de zilverkeuren aan een andere zilversmid toegeschreven geweest. Het is een belangrijke aanvulling op het oeuvre van Johannes van der Lely en nu te koop bij A. Aardewerk Antiquair Juwelier BV (Stand 150) op PAN Amsterdam. In de stand daarnaast bij GUDE & Meis Antieke Klokken (stand 155) hangt een karakteristieke Louis XV cartel klok in vuurverguld brons gesigneerd door Jean-Baptiste Du Tertre. De klok is gemaakt in 1745 in Parijs. Van enkele jaren later is het Delfts aardewerken scheerbekken uit circa 1760-1775 dat te koop is bij Salomon Stodel Antiquités (Stand 10). Het komt uit de collectie van een van de allereerste verzamelaars van Delfts Aardewerk, Baron de la Villestreux.