Netsuke waren gebruiksvoorwerpen in het oude Japan, de betekenis is zelfs bij de huidige Japanse jeugd in de vergetelheid geraakt. Hoe zit dat? De traditionele kleding in het oude Japan in de Edo-periode (1603-1868) bestond uit een kimono waarin men niets kon opbergen. Om toch iets mee te kunnen nemen werd het betreffende object bevestigd aan een koord dat tussen de heup en de ceintuur omhoog werd getrokken. Aan het vrije einde werd een contragewicht gehangen om te voorkomen dat het object weer naar beneden zou glijden. Dit contragewicht is een netsuke, of – in het Nederlands – gordelknoop. In eerste instantie werden stukjes hout, schelpen of kleine kalebassen als netsuke gebruikt. Later kwamen daar miniatuurbeeldjes voor in de plaats, vaak vervaardigd uit hout of ivoor. Er ontstond een gilde van artiesten die zich speciaal toelegden op het vervaardigen van netsuke. Zij putten hun artistieke inspiratie uit de talloze folkloristische verhalen en legenden die Japan rijk is.

Het hier afgebeelde 19e-eeuwse ivoren netsuke ratje heeft bijvoorbeeld welvaart en voorspoed als symbolische betekenis. Met name voor de heersende klasse werden de netsuke steeds fraaier en verfijnder en werden het objecten die de status van de drager uitstraalden. Zo zien we maar weer; pronkzucht is van alle tijden. Nadat in de Meiji periode (1868-1912) de traditionele Japanse kleding werd vervangen door Westerse kleding verdween ook de behoefte aan netsuke en werden het vooral verzamelobjecten voor buitenlanders.